اسماعیلیان اصفهان‏

دست نوشته های اسماعیلیان بدخشان

در دور دست‌ها ، پهلو به پهلوی چین ، باریکه سرزمینی است ،‌‌ بسیار مرتفع ، با کوه‌های آسمان بوس و به هم فشرده‌ ، با معبرهای تنگ دشوار گذر، با زمستان‌های سرد نه ‌ماهه‌ ، برخوردگاه چهار تمدن بزرگ آسیا‌: ایران‌، هند‌، چین و آسیای مرکزی که دورترین نقطه است نسبت به همه‌ی آنها و پناهگاهی است امن برای رانده‌شدگان از سراسر این سرزمین‌ها ،نه تنها کسان که حتی باورها و اندیشه‌های کهن ، نه در کنار‌هم که آمیخ...

اسماعیلیان نزاری، از خشونت تا تجددگرایی

اسماعیلیان ایران و دانش استیفا

دربارۀ دانش استیفا و افراد و گروه‌هایی که بدان پرداخته‌اند هنوز پژوهش چندانی صورت نگرفته است. بر اساس شواهد تاریخی، اسماعیلیان ایران از جمله گروه‌هایی بودند که به این دانش پرداخته‌اند. در مقالۀ حاضر به تنی چند از دانشمندان دورۀ اسلامی پرداخته شده که هر یک به گونه‌ای با اسماعیلیه ارتباط داشته‌اند و آثاری در زمینۀ این دانش نگاشته یا با دانش استیفا آشنایی داشته‌اند.

اسماعیلیان نزاری با تاکید بر اسماعیلیان قهستان

آئین اسماعیلی در بستری کاملا اعتقادی شکل گرفت و در محیطهای مختلف سیاسی و اجتماعی رشد و نمو پیدا کرد. بدین ترتیب استقرار حاکمیت نزاریان درالموت و بخشهای متفرق آن در ایران، نتیجه سالها تلاش صبورانه اعتقادی و کوشش پیگیر سیاسی امامان، رهبران و پیروان آنها بوده است . ترکیب متناسب این دو عنصر صلابت و انعطاف پذیری خاصی به این قدرت بخشید. حاکمان الموت از نارضایتی های اجتماعی برای قدرت گیری و از الزامات...

سنت «چراغ روشن‌کنی» اسماعیلیان آسیای میانه

سنت «چراغ روشن‌کنی» یکی از باشکوه‌ترین آیین‌های مذهب جماعت اسماعیلی بدخشان تاجیکستان، افغانستان و شمال پاکستان است که در میان اهالی این مناطق با نام‌های «دعوت»، «دعوت پیر شاه ناصر» و «چراغ‌ روشن‌کنی» معروف است. دربارۀ تاریخ پیدایش این آیین و فلسفۀ آن اختلاف‌نظر وجود دارد. برخی چون برتلس و ا. خماروف بر این باورند که «چراغ‌ روشن‌کنی» تاریخ خیلی قدیمی داشته و از آیین مهرپرستی و دین زردشتی برای اسم...

دست نوشته های اسماعیلیان بدخشان

در دور دست ها ، پهلو به پهلوی چین ، باریکه سرزمینی است ، بسیار مرتفع ، با کوه های آسمان بوس و به هم فشرده ، با معبرهای تنگ دشوار گذر، با زمستان های سرد نه ماهه ، برخوردگاه چهار تمدن بزرگ آسیا : ایران ، هند ، چین و آسیای مرکزی که دورترین نقطه است نسبت به همه ی آنها و پناهگاهی است امن برای رانده شدگان از سراسر این سرزمین ها ،نه تنها کسان که حتی باورها و اندیشه های کهن ، نه در کنار هم که آمیخته با...